Aandachtspunten na het ontvangen van ‘slecht nieuws’
Jullie hebben te horen gekregen dat jullie kindje geen levensvatbaarheid meer heeft of al gestorven is in de moederschoot. Naast het verdriet en de verslagenheid hierover komen er ook veel vragen op jullie af. Het lijstje hieronder wil daarvoor een handreiking geven.
- Houd een dagboek bij. Gewoon alles opschrijven wat er gebeurt en door jullie heengaat. Er komt nu veel op jullie af. Later kan het goed zijn om ook de details terug te kunnen lezen. Korte aantekeningen kunnen al voldoende zijn. Als je wilt kan je die later uitwerken.
- Schrijf alle vragen die je nog aan de arts(en) wilt stellen op. Dan vergeet je niets. Neem je blaadje gewoon mee.
- Vraag een maatschappelijk werker van het ziekenhuis om jullie te begeleiden.
- Overweeg waar jullie straks je kindje willen opbaren. Dat kan bijvoorbeeld ook in de babykamer of in de (reis)wieg.
- Maak een lijstje met namen en adressen van degenen die jullie nu al op de hoogte willen stellen. Maar ook van mensen die jullie straks na de geboorte willen bellen, mailen of appen.
- Maak eventueel in Excel een adressenlijst aan. De begrafenisondernemer kan daarmee later heel makkelijk de adressen printen als je dat wilt. Uiteraard kan je ook zelf alvast adresstickers schrijven of printen.
- Stel ook je huisarts op de hoogte van de boodschap die jullie te horen hebben gekregen.
- Ook als jullie kindje nog leeft kan je al een begrafenisondernemer vragen om advies. Dan kan je alvast rustig nadenken over opties. Denk bijvoorbeeld aan:
- Willen we ons kindje in een kistje of in een mandje begraven?
- Willen we een rouwdienst in de kerk of een rouwbijeenkomst bij ons thuis? Het is ook goed om met je predikant of kerkenraad te overleggen wat mogelijk is.
- Afhankelijk van de zwangerschapsduur kan een kindje thuis of op de begraafplaats begraven worden.
- Bij thuis begraven is het goed te overwegen: stel dat we ooit verhuizen, laten we ons kindje dan achter of willen we het nu begraven in bijvoorbeeld een keramieken pot of vaas, zodat we die eventueel later mee kunnen nemen.
- Overweeg of je hele kleine kleertjes en/of een wikkeldoek voor je kindje wilt bestellen. Via internet is dat vaak binnen 24 uur geleverd. Bijvoorbeeld via: http://www.kleinevlinder.nl/kleding/.
- Sommige mensen willen bij begraven in een mandje een (hand)doek met de naam van hun kindje erop over het mandje leggen voordat het graf gesloten wordt, om het af te schermen tegen het zand.
- Overweeg of jullie foto’s willen (laten) maken van jullie kindje. Misschien vind je het nu moeilijk om daarover te beslissen. Je kunt ook vragen aan degene die de foto’s maakt om deze voor je te bewaren tot het moment dat je wel weet of je ze wilt laten afdrukken. Soms maakt de ziekenhuisfotograaf foto’s. Ook kan een beroep gedaan worden op de (gratis) diensten van ‘Make a Memory’. Uiteraard kan je ook zelf foto’s maken. Overweeg of je ook zelf op de foto wilt met je kindje. Dat kan voor jullie beiden anders liggen…probeer elkaar daar vrij in te laten.
- In het ziekenhuis wordt vaak de mogelijkheid gegeven om voet- en handafdrukjes te maken, met verf of met gips. Je kunt ook zelf een gipsafdruksetje meenemen naar het ziekenhuis.
- Als jullie kindje in de moederschoot nog leeft kan je ook overwegen of je een 3D echo wilt laten maken om nog beelden te hebben van jullie kindje toen het nog leefde.
- Overweeg op welke manier jullie de geboorte en het overlijden van jullie kindje willen meedelen. Soms wordt gekozen om het geboortekaartje te nemen dat al uitgekozen was en daar de tekst op aan te passen. Een blanco kaartje of een rouwkaartje kan ook. Alles is mogelijk.
- Wanneer er andere kinderen in het gezin zijn is het belangrijk die vanaf het begin te betrekken. Zij merken toch wel dat er iets ‘aan de hand’ is, dat papa en mama het moeilijk hebben. Eerlijkheid en openheid blijkt voor vrijwel alle kinderen het allerbeste. Betrek ze ook bij de begrafenis, hoe klein ze ook zijn. Kinderen verwerken verdriet meer in stukjes. Even huilen, even spelen wisselen elkaar gewoonlijk af omdat ze niet alle verdriet tegelijk kunnen toelaten. Daardoor kunnen ze vaak meer ‘aan’ dan je verwacht. Geef ze, als dat bij je kind past, een ‘rol’ bij het opbaren en de begrafenis.
- Als er geen verplichting tot begraven moet met de plaatselijke gemeente overlegd worden of je op de begraafplaats mag begraven en hoeveel de grafrechten bedragen. Soms is dat 25% van het normale bedrag.
- Aangifte van geboorte en overlijden bij de gemeentelijke basisadministratie wordt vaak door de begrafenisondernemer gedaan (bij een zwangerschapsduur van meer dan 24 weken).
- Ook voor een kindje dat geboren wordt bij een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken (de grens waarboven officieel begraven vereist wordt) kan bij de gemeente aangifte van geboorte en overlijden of akte van levenloos geboorte worden opgemaakt. Uiteraard moet het kindje dan wel een naam hebben gekregen.
- Wees naar de mensen om je heen duidelijk over waar je op dat moment juist wel of juist geen behoefte aan hebt. Als mensen iets voor je willen doen kan je ook om praktische dingen vragen, zoals vragen om een maaltijd voor jullie te maken of je toilet even een beurtje te geven.
- Verwacht niets van jezelf nu. Je bent moe, uitgeput en verdrietig. ‘Verplichtingen’ om je heen komen later wel weer als jullie daar aan toe zijn.
Bedenk bij alles: bij een begrafenis van zo’n klein kindje zijn geen ‘gewoontes’. Niets is goed of fout. Het gaat om jullie kindje en om de manier waarop het voor jullie goed voelt om afscheid van jullie kindje te nemen.
Wanneer je achteraf het gevoel hebt dat je vastloopt in je verdriet en vragen, neem gerust contact met ons op. Schroom ook niet om pastorale begeleiding te vragen of een hulpverlener in te schakelen.